Quy định về cấp dưỡng nuôi con sau khi ly hôn

Theo pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam, cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn được xác định trên hai nguyên tắc cơ bản: Tự nguyện thỏa thuận về nghĩa vụ cấp dưỡng, tòa án sẽ đưa ra phán quyết khi các bên không đạt thòa thuận về nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. ACC xin chia sẻ những kiến thức về cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn thông qua bài viết dưới đây.

Quy định của pháp luật về cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn

Căn cứ khoản 1 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì:

“Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.”

Theo đó, khi xử lý ly hôn, cha mẹ sẽ thỏa thuận với nhau về ai sẽ là người trực tiếp nuôi con, trong trường hợp cha mẹ không thỏa thuận được, Tòa án sẽ là cơ quan có thẩm quyền quyết định và chỉ định người trực tiếp nuôi con. Cụ thể, pháp luật quy định tại Khoản 2, 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình về vấn đề này như sau: 

“2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con. 

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”.

Như vậy, căn cứ theo những quy định trên, một bên cha/ mẹ sau ly hôn sẽ là người trực tiếp nuôi con, và người còn lại sẽ là người không trực tiếp nuôi con.

Vậy tại sao được gọi là “người không trực tiếp nuôi con”? 

Câu trả lời là người cha/ mẹ này tuy không phải là người trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, nhưng vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn. Nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn của cha/ mẹ không trực tiếp nuôi con được quy định như sau: 

Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn (Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014):

• Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
• Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
• Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.

Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn (Điều 83 Luật Hôn nhân và gia đình 2014)

• Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
• Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Điều này có nghĩa rằng, người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng để nuôi con sau ly hôn, cho đến khi con thành niên (18 tuổi); nếu con thành niên mà không tự nuôi sống được bản thân do bị tàn tật hoặc không có năng lực hành vi dân sự thì người có nghĩa vụ cấp dưỡng phải có trách nhiệm cấp dưỡng không thời hạn; và người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng này. Trong trường hợp, người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó thì Toà án cần giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.

Mức cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn được xác định như thế nào?

Tiền cấp dưỡng nuôi con được quy định tại khoản 1 Điều 116 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:

“1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”

Khi quyết định mức tiền phải cấp dưỡng, tòa án sẽ căn cứ vào mức thu nhập của người cấp dưỡng, vì vậy mức cấp dưỡng thường không cao hơn mức thu nhập của người cấp dưỡng. Tuy nhiên, trong trường hợp mức cấp dưỡng nuôi con tòa án phán quyết vẫn vượt quá khả năng của người cấp dưỡng thì người cấp dưỡng có quyền làm đơn đề nghị tòa án xem xét lại mức cấp dưỡng. Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án giải quyết.

Về phương thức cấp dưỡng do các bên thoả thuận định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được thì Toà án quyết định phương thức cấp dưỡng định kỳ hàng tháng.

Trên đây là toàn bộ thông tin về Cấp dưỡng nuôi con sau khi ly hôn do ACC. Để biết thêm chi tiết, Quý khách vui lòng liên hệ ACC để tư vấn và hỗ trợ tốt hơn.