27/12/2020
Hiện nay tại Việt Nam, tỷ lệ gia đình có vợ hoặc chồng hay con là người nước ngoài đang gia tăng. Tuy nhiên, quy định của pháp luật về hôn nhân có yếu tố nước ngoài vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, dẫn đến các cặp vợ chồng còn chưa hiểu rõ luật pháp khi tiến hành thủ tục kết hôn, ly hôn hay nhận con nuôi.
1. Khái niệm hôn nhân có yếu tố nước ngoài
Theo Luật Hôn nhân và gia đình Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình: Giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài; Giữa người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam; Giữa công dân Việt Nam với nhau mà căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài.
2. Những hạn chế của pháp luật về hôn nhân có yếu tố nước ngoài
Thứ nhất, pháp luật về quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài chưa đầy đủ.
- Các quy định về điều kiện kết hôn trong Luật Hôn nhân gia đình Việt Nam được áp dụng chung cho cả các quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài mà chưa có những quy định riêng về các điều kiện kết hôn với người nước ngoài (chẳng hạn quy định không quá chênh lệch về tuổi tác, có hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên tại thời điểm đăng ký kết hôn) .
- Nghị định 68/2002/NĐ-CP và Nghị định số 69/2006/ NĐ-CP cho phép từ chối đăng ký kết hôn (điểm b, khoản 1 Điều 16) nhưng chưa có văn bản hướng dẫn xác định các căn cứ cụ thể để làm cơ sở cho việc từ chối (như trường hợp chênh lệch tuổi tác).
- Chưa có những quy định hướng dẫn hoạt động của Trung tâm hỗ trợ kết hôn trong việc thực hiện chức năng tư vấn, môi giới hôn nhân.
- Hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có những quy định về xác lập thông tin về tình hình sinh sống của công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài và đang sinh sống ở nước ngoài (chẳng hạn pháp luật chưa có quy định việc bảo hộ cho công dân Việt Nam là phụ nữ Việt Nam sau khi kết hôn sang định cư ở Trung Quốc (Đài Loan), Hàn Quốc nên việc giúp đỡ các cô dâu Việt Nam khi gặp hoàn cảnh khó khăn còn nhiều hạn chế do nhiều nguyên nhân: trình độ thấp, không có thông tin về các cơ quan ngoại giao,…);
- Chưa có những quy định để giải quyết vướng mắc về hộ tịch cho trẻ em là con chung của phụ nữ Việt Nam và người nước ngoài khi theo mẹ về cư trú ở trong nước.
Thứ hai, pháp luật về quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài có những điểm chưa phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
- Một số hệ thuộc luật áp dụng chưa thực sự phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn áp dụng pháp luật.
- Cơ chế về tổ chức và hoạt động của các Trung tâm Hỗ trợ kết hôn thuộc Hội liên hiệp phụ nữ chưa thực sự hiệu quả để các trung tâm này hoạt động có hiệu quả, góp phần bảo đảm việc kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài đúng pháp luật và lành mạnh.
- Pháp luật chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng kết hôn giả tạo nhằm mục đích khác.
Thứ ba, pháp luật về quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài có những điểm còn khó khăn trong việc áp dụng.
Thứ tư, hệ thống pháp luật còn thiếu vắng những thỏa thuận hợp tác, Hiệp định tương trợ tư pháp với các nước để tạo lập cơ chế hữu hiệu cho việc bảo hộ công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài và sinh sống tại nước ngoài.
Để giải quyết những vấn đề xung đột pháp luật và bảo hộ quyền lợi chính đáng của công dân sinh sống ở nước khác, việc các nước ký kết các thỏa thuận hợp tác cấp nhà nước về dân sự, các Hiệp định tương trợ tư pháp là biện pháp hữu hiệu, tuy nhiên tại Việt Nam việc nghiên cứu, đề xuất việc đàm phán, ký kết thỏa thuận với các nước hữu quan để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài và đang sinh sống ở nước ngoài trên các phương diện quốc tịch, cư trú, hôn nhân và gia đình, tài sản… phù hợp với pháp luật của Việt Nam, pháp luật nước sở tại, pháp luật và tập quán quốc tế còn chậm.
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NHỮNG BẤT CẬP TRONG KẾT HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI TẠI ACC GROUP
ACC Group là công ty chuyên cung cấp thông tin về quy định pháp luật về những bất cập trong kết hôn có yếu tố nước ngoài. Trình tự ACC thực hiện như sau:
- Thu thập thông tin từ khách hàng để tiến hành tư vấn một cách chi tiết và cụ thể;
- Hướng dẫn khách hàng chuẩn bị các hồ sơ, thông tin cơ bản để ACC có thể thực hiện các thủ tục;
- ACC tiến hành các thủ tục khi đã nhận đủ hồ sơ khách hàng cung cấp;
- Tư vấn cho khách hàng những điều cần lưu ý khi thực hiện thủ tục;
- Bàn giao kết quả.
Trên đây là một số thông tin về bất cập trong kết hôn có yếu tố nước ngoài mà ACC đã cung cấp.