Chấm dứt hợp đồng với người hết tuổi lao động nhưng chưa đủ thời gian tham gia bảo hiểm

Câu hỏi:

Xin chào, tôi là Nguyễn Đức Nam, giám đốc của công ty THNN, công ty tôi hiện có một số người lao động đang ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn, nay đã đủ tuổi lao động nhưng chỉ có thời gian tham gia BHXH là 12 năm. Hiện công ty không có nhu cầu sử dụng thì công ty tôi có được thực hiện chấm dứt hợp đồng lao động với những người này được không? Nếu không được thì xin luật sư tư vấn cho chúng tôi cách giải quyết hợp lý nhất? Tôi xin cảm ơn quý luật sư!

Trả lời:

Điều 38 Bộ luật lao động về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng của người sử dụng lao động như sau:

“Điều 38. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động

Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;

c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

d) Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 33 của Bộ luật này.

2.Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước:

a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

b) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;

c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.”

Mặt khác, Bộ luật lao động tại khoản 4, Điều 36 quy định như sau:

“Điều 36. Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động

4.Người lao động đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội và tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 187 của Bộ luật này.”

CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG

Cụ thể, Điều 187 Bộ luật lao động về tuổi nghỉ hưu quy định như sau:

“Điều 187. Tuổi nghỉ hưu

1.Người lao động bảo đảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.”

Như vậy, theo quy định trên thì hợp đồng lao động sẽ đương nhiên chấm dứt khi người lao động có đầy đủ và thỏa mãn cả hai điều kiện:

–  Thứ nhất, về thời gian đóng bảo hiểm xã hội

–  Thứ hai, về tuổi nghỉ hưu

Trường hợp các lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ thì người sử dụng lao động không được chấm dứt hợp đồng lao động với họ. Do vậy, nếu công ty bạn chấm dứt hợp đồng lao động với một số người lao động cao tuổi ở công ty khi họ đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chỉ có thời gian tham gia BHXH là 12 năm (theo quy định thì từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì mới được hưởng lương hưu) là trái với quy định tại Khoản 4 Điều 36 và Điều 187 Bộ Luật Lao động, không thỏa mãn điều kiện thứ nhất về thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Theo Điều 42 Bộ luật lao động, người sử dụng lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật sẽ phải nhận người lao động trở lại làm việc theo hợp đồng lao động đã giao kết và phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày người lao động không được làm việc, cộng với ít nhất 2 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động…

Chúng tôi xin tư vấn cho bạn hai cách giải quyết trong trường hợp này như sau:

+ Cách 1:

Muốn chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động đã đủ tuổi lao động nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH, công ty bạn có thể thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động cùng với họ, khi đó người công ty bạn có thể sử dụng Khoản 3, Điều 36 Bộ Luật Lao động 2012:

“Điều 36. Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động

(…)

3. Hai bên thoả thuận chấm dứt hợp đồng lao động.”.

+ Cách 2:

Công ty bạn có thể hướng dẫn cho họ xin hưởng bảo hiểm xã hội một lần hoặc là hướng dẫn họ sau khi nghỉ hưu thì tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho đến khi đủ 20 năm để được hưởng lương hưu căn cứ vào Điều 60 và 73 Luật BHXH 2014 như sau:

“Điều 60. Bảo hiểm xã hội một lần

1.  Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện…”

“Điều 73. Điều kiện hưởng lương hưu

1.Người lao động hưởng lương hưu khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.

2. Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.“

Như vậy, công ty bạn có thể tham khảo hai cách giải quyết trên sao cho hợp lý nhất vừa đảm bảo không vi phạm quy định của pháp luật, vừa có thể chấm dứt hợp đồng với người lao động đã đủ tuổi lao động nhưng chưa đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội.